KURUMSALLAŞMA İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Kurumsallaşma için yapılması gereken temel faaliyetler aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Her faaliyet başlığı ile ilgili farklı şirketlerde olumlu ve olumsuz yaşadığım örneklerim mevcuttur.
Eğer bir KOBİ gerçekten kurumsallaşmak istiyorsa her başlık için ciddi ve uzun soluklu bir mücadeleye hazır olmalı ve çaba göstermelidir. Kurumsallaşma zorlu ve uzun soluklu bir iştir….ben onu çok engeli bir maratona benzetiyorum. O maratona şirket sahiplerinin, yöneticilerin ve çalışanların nefesleri yarışın sonuna kadar yetmelidir.
- Açık Bir Vizyon ve Misyon Belirlenmesi: Şirketin hedefleri, değerleri ve uzun vadeli hedeflerini belirten stratejik bir vizyon ve misyon tanımlanmalıdır. Bu olgu, şirket büyüdükçe organizasyonun çabalarını hizalamaya yardımcı olur.
Bir işletme sahibi, işletmesini yalnız günlük para kazanma mekanizması olarak görmemelidir. Bu mekanizmanın uzun yıllar ayakta kalmasını ve topluluğa katkı sağlayacak bir vizyonu ve misyonu olmalıdır.
- Profesyonel Yönetim Ekibi Oluşturulması/Geliştirilmesi: İşletmenin farklı yönlerini yönetmek için yetenekli profesyonelleri işe alınması veya terfi ettirilmesi. Bu, kurumsal ortamlarda deneyimi olan yöneticileri getirerek liderlik ve stratejik yön sağlamayı içerebilir, uzun vadeli çalışacak kadronun oluşturulmasına temel olacaktır.
ÖNEMLİ NOT:
İşletmedeki çalışanlar, işletmenin vizyonuna ve misyonuna uygun olarak özenle seçilmelidir. Bu konu çok mühim olup tecrübeli İK uzmanları tarafından yapılmalıdır. Adaylar seçiminde önce karakter ardında uzmanlığı değerlendirilmelidir. Unutmayın sağlıklı bir kişiliğe sahip, çalışmak isteyen ve takım oyununa yatkın olan kişiler işletmeleri daha hızlı hedefe götürecektir. Konusunda uzman olmadığı halde işletme sahibi/yöneticisinin yanındayken çok konuşan ve sürekli sunum yapmak isteyen, takım arkadaşlarına yapıcı davranmayan, sık sık başkasının sorumluluk alanına giren çalışan toksiktir. Bu tarz çalışanlar işletmenin çalışma atmosferi adaletsiz ve huzursuz kılar ve “kan” kaybına yol açar (örneğin “beyin göçü”).
- Resmi Organizasyon Yapısın Oluşturulması: Açık roller, sorumluluklar ve raporlama hatları ile yapılandırılmış bir hiyerarşi oluşturulmalıdır. Bu, hesap verebilirliği geliştirmeye ve operasyonel verimliliği artırmaya yardımcı olur.
ÖNEMLİ NOT:
Bir işletmenin ahenkli ve huzurlu çalışması için tüm çalışanların rolleri ve sorumlulukları belli olmalıdır. Eğer yöneticiler çalışanlara sürekli sorumlulukların dışında ilave işleri verirlerse bu durum çoğu zamanda çalışanlarda kaos ve bıkkınlık yaratır. İşletme sahipleri/yöneticileri genelde bu tarz hareketleri kaynakların verimli kullanımı sebebiyle yaparlar. Eğer öyle bir durum söz konuşu ise tekrar işlerin yoğunluğu ve ihtiyaç olan çalışan sayısı gözden geçirilmelidir.
Futbolu olduğum olası sevmem…ama bu tarz konuları konuşurken aklıma hep Alman Mili Futbol takımının oyun tarzı gelir…futboldan anlamayan bile o takımın oyununda ciddi bir organizasyon olduğunu görür.
- Standart İşlem Prosedürleri Uygulanması: Organizasyon içindeki çeşitli işlevler için tutarlılık, kalite ve düzenlemelere uyum sağlamak amacıyla prosedürler ve kılavuzlar geliştirilmelidir.
ÖNEMLİ NOT:
Sağlıklı ve standart süreçleri şirketin omurgasını temsil eder. Omurganız sağlıklı değilse şirketiniz sürekli sancılara veya kazalara mahkûmdur. Sağlıklı ve verimli sürecin oluşturulması veya onun optimizasyonunun yapılması için birkaç teknik çözümü mevcuttur. Bu çözümleri uygulatmak ve sürdürülebilir kılmak yöneticilerin, uygulamak ise çalışanların elinde.
Bir konuya dikkat çekmek isterim: Şirkete uygun ve gerekli çözümlerin belirlenmesinden, onların sunulmasından ve şirkete nüfuz etmesinden sorumlu olan kişi/kişiler bilgili, uygulayıcı, saygın, mücadeleci ve sabırlı olmalı….çünkü bu işlemler kısa vadeli olmayıp herkes için zorlayıcıdır.
- Finans Yönetimine Odaklanması: Bütçeleme, maaliyet hesaplama, tahmin etme ve finansal raporlama da dahil olmak üzere sağlam finansal uygulamalar oluşturulmalıdır. Yatırımları ve fonlama stratejilerini yönetmek için finans uzmanları mutlaka istihdam edilmelidir.
ÖNEMLİ NOT:
Bazen şirketler çok kısa zaman içerisinde büyürler…Bu ani büyüme sürecinde genelde finansal düzenlemeler, masraf belirleme ve maaliyet hesaplama, tahmin etme ve finansal raporlama çok eksik kalır. Birçok küçük şirket finansın yönetimini muhasebe uzmanlarına emanet etmektedir. Muhasebe bu işin yalnız bir kısmıdır.
Bugünkü gibi yaşadığımız krizlerde bu konu hayati önem arz etmektedir. Maaliyetler, verimlilik, gerçekten kazanılan para bilinmediğinde, yatırım planlanmadığında ve doğru finansal araçlar kullanmadığında işletmeler geri dönüşü olmayan zararları görmektedir….birçoğu şirketin faaliyetlerini sonlandırmak zorunda kalmaktadır.
Bir şirketin finansını yönetmek için erkenden finans profesyonelleri istihdam edilmesi şarttır!
- Teknoloji ve Altyapıya Yatırım Yapılması: Büyümeyi desteklemek için sağlam teknolojik altyapı şarttır. Bu olgu her şeyden önce üretimde (ERP/MRP), muhasebe, müşteri ilişkileri yönetimi ve tedarik zinciri yönetimi için yazılım sistemlerini içerebilir.
ÖNEMLİ NOT:
Rekabet üstünlüğü, maliyet azaltma, veri analitiği oluşturma ve karar alma kabiliyetinizi artırmak istiyorsanız doğru teknolojik ürüne ve teknolojik şirkete gecikmeden yatırım yapmalısınız. Bugünkü Türkiye şartlarında hem doğru ürüne sahip olan hem de satış sonrası destek veren yerli yazılım şirketi bulmak zordur. Bu konuda seçim özenle yapılmalıdır.
- Pazarlama ve Markalaşmayı Geliştirilmesi: Daha geniş bir kitleye ulaşmak için profesyonel bir marka kimliği ve pazarlama stratejisi geliştirilmelidir. Bu, pazar araştırması, dijital pazarlama ve dağıtım kanallarını genişletmeyi içerebilir.
ÖNEMLİ NOT:
Güçlü ve bilinen bir marka, işletmeyi rakiplerinden ayırarak pazar payı kazanmasına yardımcı olur.
- Ürün/Hizmet Tekliflerini Genişletin: Rekabetçiliği artırmak ve daha büyük bir müşteri tabanı çekmek için pazar taleplerine dayalı olarak ürün veya hizmet yelpazesi çeşitlendirilmelidir.
ÖNEMLİ NOT:
Yeni ürün veya hizmetler sunarak, işletmeler mevcut müşteri tabanlarını genişletebilir ve yeni müşteri segmentlerine ulaşabilirler. Bu da pazar payını artırmaya yardımcı olur.
Ürün veya hizmet yelpazesini genişletmek, işletmeyi inovasyon yapmaya ve sürekli gelişime zorlar. Bu süreç, işletmenin genel performansını artırır ve uzun vadeli rekabet avantajı sağlar.
- Uyum ve Yönetim: Raporlama, vergilendirme ve çalışan hakları dahil olmak üzere kurumsal yönetime ilişkin tüm yasal ve düzenleyici gerekliliklere uyum sağlanmalıdır.
ÖNEMLİ NOT:
Mülkün temeli adalettir!
- Yetenek Gelişimine Odaklanması: Değişen iş ihtiyaçlarına uyum sağlayabilen yetenekli bir iş gücü işe alması ve onların geliştirmesi için çalışan eğitimi ve geliştirme programlarına yatırımın yapılması.
ÖNEMLİ NOT:
İşletmenin uzun vadeli büyüme ve başarıya etki eden belki en önemli konudur.
Gelişen çalışanlar, işletmenin sürdürülebilir büyümesine katkı sağlar ve onu güvence altına alır.
- Finansman ve Yatırımın Aranması: Kredi, yatırımcılar veya girişim sermayesi gibi sermaye artırma seçeneklerinin keşfedilmesi. Bu finansman, genişleme ve operasyonel iyileştirmeler için kullanılabilir.
ÖNEMLİ NOT:
Büyümek ve genişlemek istiyorsanız inovatif ve kaliteli ürünleri sunarak finansman arayın.
- Güçlü Bir Şirket Kültürünün Oluşturulması: İş birliği, yeniliği ve etik uygulamaları teşvik eden bir kurumsal kültürü geliştirirken aile mirasının değerlerini de göz önünde bulundurun.
ÖNEMLİ NOT:
Şirket kültürünü oluştururken özellikle etik iş anlayışı üzerinde durulmalıdır.
Bir şirkette adalet ve iş ahlakı yoksa çalışanlar ve müşteriler sık sık değişecektir.
Bu adımları izleyerek bir aile işletmesi, daha yapılandırılmış ve profesyonel yönetilen bir kurumsal varlığa etkili bir şekilde geçiş yapabilir ve sürdürülebilir büyüme ve başarı için kendini konumlandırabilir.